1001+ câu ca dao, tục ngữ Việt Nam hay và ý nghĩa nhất
Khám phá | by
Ca dao, tục ngữ Việt Nam với nhiều chủ đề hay ho, mang đến những triết lý sống ý nghĩa, những bài học sâu sắc được lưu truyền từ đời này sang đời khác.
Ca dao tục ngữ Việt Nam, theo www.thepoetmagazine.org thì nó không chỉ là những lời răn dạy ý nghĩa mà còn là những bài học sâu sắc đã được ông cha ta đúc kết và truyền lại nhiều đời nay. Những câu ca dao tục ngữ về gia đình, tình bạn, tình yêu, triết lý cuộc sống và đặc biệt là về hiện tượng thiên nhiên hay quá trình lao động sản xuất. Tất cả đều ẩn chứa nhiều giá trị to lớn trong văn hóa, tục ngữ, thơ ca Việt Nam.
Vậy ca dao tục ngữ là gì? có những câu ca dao tục ngữ Việt Nam hay và ý nghĩa nào, hãy cùng chuuniotaku khám phá ngay bài viết dưới đây nhé!
Ca dao tục ngữ là gì?
Ca dao tục ngữ đã đóng góp giá trị to lớn cho kho tàng văn học dân gian Việt Nam
Những câu ca dao tục ngữ, thành ngữ mà ông cha ta đã đúc kết luôn có một vai trò quan trọng trong đời sống hiện nay. Không chỉ đóng góp giá trị to lớn cho kho tàng văn học dân gian, ca dao tục ngữ còn ẩn chứa vô vàn ý nghĩa sâu sắc, các bài học và kinh nghiệm xương máu trong nhiều lĩnh vực. Có thể nói, những câu nói ấy đã khắc họa chân thực bức tranh sống động về đời sống con người và xã hội Việt Nam.
Ca dao là gì?
Ca dao và tục ngữ là hai khái niệm hoàn toàn khác biệt. Trong đó, ca dao được biết đến là những câu thơ ca dân gian Việt Nam được truyền miệng như những câu hát có vần điệu nhất định. Ca dao Việt Nam thường được sáng tác theo thể thơ lục bát để dễ phổ biến ra xã hội, giúp người xưa dễ nhớ và dễ thuộc.
Những câu ca dao đã đóng góp một giá trị to lớn cho kho tàng văn học ngày nay, từ những nội dung thể hiện tình yêu đôi lứa đến gia đình, những mối quan hệ trong xã hội. Và hầu hết tất cả các câu ca dao ngày nay thường là những câu thơ dân gian được ông cha ta truyền miệng qua rất nhiều đời.
Tục ngữ là gì?
Ca dao tục ngữ thường đi đôi với nhau, thế nhưng ít ai biết rằng khác với ca dao thì tục ngữ mang nhiều ý nghĩa đúc kết kinh nghiệm của dân gian xưa. Những câu tục ngữ thường ẩn chứa những bài học về cuộc sống như trong lao động sản xuất, đời sống xã hội, các hiện tượng tự nhiên. Và người dân lưu truyền những câu tục ngữ này để vận dụng vào cuộc sống hằng ngày, vào suy nghĩ và lời ăn tiếng nói…
Tục ngữ thường ngắn gọn, dễ nhớ, dễ hiểu, có nhịp điệu lẫn hình ảnh gieo vần lưng nên rất được yêu thích và sử dụng không chỉ trong văn học mà còn trong đời sống. Những câu tục ngữ cũng có sự liên kết chặt chẽ về mặt hình thức và nội dung, và mang 2 ý nghĩa là nghĩa đen và nghĩa bóng. Ngoài ra, tục ngữ còn được chia thành 2 loại vần chính, là vần cách và vần liền.
Tuyển tập những câu ca dao tục ngữ hay nhất
Những câu ca dao tục ngữ hay nhất
Qua những phân tích về khái niệm ca dao tục ngữ trên, có thể hiểu ngắn gọn đó là những câu nói súc tích có vần điệu và ẩn chứa nhiều bài học, kinh nghiệm sâu sắc. Nếu là một người yêu thích văn học dân gian Việt Nam dưới đây là danh sách tổng hợp những câu ca dao, tục ngữ hay nhất được chia thành nhiều chủ đề mà bạn có thể tham khảo:
Những câu ca dao tục ngữ về thiên nhiên và lao động sản xuất
Ca dao tục ngữ về thiên nhiên và lao động sản xuất được ông cha ta đúc kết bằng những kinh nghiệm sống quý báu. Đó là cả một quá trình xây dựng đất nước với nhiều bài học, kinh nghiệm hay ho đồng thời nói lên sức chịu đựng giỏi giang và tính chịu thương, chịu khó. của người xưa.
- Con trâu là đầu cơ nghiệp.
- Đừng giống buồm trong bão giông.
- Đào nương không sợ uổng công, đắp phai chớ sợ phí sức.
- Nhất canh trì, nhì canh viên, tam canh điền
- Nhất nước, nhì phân, tam cần, tứ giống
- Mạ già ruộng ngấu không thua bạn điền.
- Tấc đất tấc Vàng.
- Năm trước được cau, năm sau được lúa.
- Trăng mờ tốt lúa nỏ, trăng tỏ tốt lúa sâu.
- Ăn kỹ no lâu, cày sâu tốt lúa.
- Gió heo may mía bay lên ngọn.
- Trồng khoai đất lạ, gieo mạ đất quen.
- Nắng tốt dưa, mưa tốt lúa.
- Ao sâu tốt cá.
- Lời khuyên về việc canh tác sản xuất từ người nông dân xưa
- Một lượt cỏ thêm giỏ thóc.
- Một tiền gà, ba tiền thóc.
- Làm ruộng ba năm không bằng chăm tằm một lứa.
- Làm ruộng ăn cơm nằm, chăm tằm ăn cơm đứng.
- Tằm đói một bữa bằng người đói nửa năm.
- Nhất thì, nhì thục.
- Chuồng gà hướng đông cái lông chẳng còn.
- Đầu năm gió to, cuối năm gió bắc.
- Giàu đâu những kẻ ngủ trưa. Sang đâu những kẻ say sưa tối ngày.
Ca dao hay về tình yêu
Ca dao về tình yêu đôi lứa
Ca dao, tục ngữ còn được người xưa sử dụng để thể hiện tình yêu đôi lứa, ngày nay trở thành một trong những nét đẹp trong kho tàng văn học dân gian Việt Nam. Những câu ca dao với nhiều ngôn từ sống động đã thổ lộ rõ nét những cảm xúc hỉ, nộ, ái, ố trong tình yêu của con người..
- Bỏ thì thương, vương thì tội
- Còn tiền còn duyên nợ, hết tiền hết vợ chồng
- Chê anh một chai, phải anh hai lọ
- Yêu nhau chín bỏ làm mười
- Yêu nhau con chấy cắn đôi
- Yêu nhau rào giậu cho kín
- Yêu nhau lắm, cắn nhau đau
- Yêu hoa nên phải vịn cành
- Lửa gần rơm lâu ngày cũng bén
- Thương nhau mấy núi cũng trèo. Mấy sông cũng lội, mấy đèo cũng qua
- Yêu nhau yêu cả đường đi. Ghét nhau ghét cả tông chi họ hàng
- Yêu nhau vạn sự chẳng nề. Dẫu trăm chỗ lệch cũng kê cho bằng
- Yêu nhau xa cũng nên gần. Ghét nhau cách một bàn chân cũng lìa
- Ăn chanh ngồi gốc cây chanh. Lấy anh thì lấy, về Thanh không về
- Cây cao, quả chín đồi mồi. Anh trông mỏi mắt, anh chòi mỏi tay
- Gái thương chồng đang đông buổi chợ. Trai thương vợ nắng quái chiều hôm
- Cơm ăn mỗi bữa một lưng. Uống nước cầm chừng để dạ thương em
- Chiều chiều mang giỏ hái dâu. Hái dâu chả hái, nhớ câu ân tình
- Yêu nhau chẳng quản lầm than. Mấy sông cũng lội, mấy ngàn cũng qua
Danh sách ca dao tục ngữ về tình bạn sâu sắc
Người xưa rất coi trọng tình nghĩa anh em, bạn bè và hàng xóm láng giềng. Chính vì thế, đã có nhiều câu ca dao tục ngữ hay để thể hiện những giá trị tốt đẹp này.
- Áo năng thay năng mới, người năng tới năng thân
- Bán anh em xa, mua láng giềng gần
- Dâu dữ mất họ, chó dữ mất láng giềng
- Chọn bạn mà chơi, chọn nơi mà ở
- Chú khi ni, mi khi khác.
- Dao năng liếc thì sắc, người năng chào thì quen
- Gà béo thì bán bên Ngô, gà khô thì bán láng giềng.
- Giàu đổi bạn, sang đổi vợ
- Giận người dưng thêm phiền
- Họ hàng xa, không bằng láng giềng gần
- Làm ơn nên oán, làm bạn thiệt mình
- Nhà có láng giềng nhà, đồng có láng giềng đồng
- Nhất cận thân, nhì cận lân
- Ở chọn nơi, chơi chọn bạn
- Quen sợ dạ, lạ sợ áo
- Thua thầy một vạn, không bằng thua bạn một ly
- Tin bợm mất bò, tin bạn mất vợ nằm co một mình
- Tứ hải giai huynh đệ
- Nhất cận thị, nhị cận lân
Những câu ca dao tục ngữ để đời về ý chí rèn luyện, tính ham học hỏi
Những câu ca dao về chí ý rèn luyện, tinh thần ham học hỏi được ông cha ta đúc kết cả một quá trình lâu dài và sát với thực tế. Những câu nói có vần điệu, nhiều mặt ý nghĩa này như tiếp thêm nguồn năng lượng cho người đọc, mang tới sự phấn chấn khi quyết tâm thực hiện một điều gì đó.
Tuyển tập những câu ca dao hay về ý chí, nghị lực kiên cường
- Luyện mãi thành tài, miệt mài tất giỏi
- Học ăn học nói, học gói học mở
- Học hay cày biết
- Học một biết mười
- Học thầy chẳng tày học bạn
- Học thầy học bạn, vô vạn phong lưu
- Bảy mươi còn học bảy mươi mốt
- Có cày có thóc, có học có chữ
- Dốt đặc còn hơn hay chữ lỏng
- Dốt đến đâu học lâu cũng biết
- Đi một ngày đàng học một sàng khôn
- Hay học thì sang, hay làm thì có
- Học để làm người
- Học hành vất vả kết quả ngọt bùi
- Học khôn đến chết, học nết đến già
- Học là học để làm người. Biết điều hơn thiệt biết lời thị phi
- Ngọc kia chẳng dũa chẳng mài. Cũng thành vô dụng cũng hoài ngọc đi
- Học là học để mà hành. Vừa hành vừa học mới thành người khôn
- Có công mài sắt, có ngày nên kim
- Đi một ngày đàng, học một sàng khôn
Ca dao về đạo lý hay nhất
Những giá trị đạo đức luôn là nét đẹp trong truyền thống của người Việt từ xưa đến nay. Bằng những câu ca dao, tục ngữ ông cha ta đã thành công trong việc đúc kết những giá trị tốt đẹp đó và lưu truyền đến ngàn đời sau:
- Giấy rách phải giữ lấy lề.
- Anh em trong nhà, đóng cửa dạy nhau.
- Anh em thuận hòa là nhà có phúc.
- Ở hiền gặp lành.
- Chết giả mới biết dạ anh em.
- Tiền bạc đi trước mực thước đi sau.
- Người có lúc vinh, lúc nhục.
- Sông có khúc, người có lúc.
- Uống nước nhớ nguồn.
- Ăn quả nhớ kẻ trồng cây
- Thức lâu mới biết đêm dài, ở lâu mới biết con người có nhân.
- Hết tiền tài, hết nhân nghĩa.
- Quân tử lông chân, tiểu nhân lông bụng.
- Lòng sông lòng bể dễ dò, ai từng bẻ thước mà đo lòng người.
- Ăn coi nồi ngồi coi hướng.
- Anh hùng đa nạn, hồng nhân đa truân.
- Thấy có thóc mới cho vay gạo.
- Biết đâu mà há miệng chờ ho.
- Nhác đâm thì đổi chày, nhác xay thì đổi cối.
- Một câu nhịn là chín câu lành.
- Giận mất khôn, lo mất ngon.
- Đánh nhau chia gạo, chào nhau ăn cơm.
- Người ngay mắc cạn, kẻ gian vui cười.
- Cứu vật, vật trả ơn, cứu nhân, nhân trả oán.
- Lá lành đùm lá rách.
- Thương người như thể thương thân.
- Chị ngã em nâng.
- Kính lão đắc thọ.
- Làm việc phi pháp, sự ác đến ngay.
- Mưu thâm họa diệt thâm.
- Sát nhân, giả tử.
- Nọc người bằng mười nọc rắn.
- Ở hậu gặp hậu, ở bạc gặp bạc.
- Một miếng khi đói bằng gói khi no.
- Đời trước đắp nấm, đời sau ấm mồ.
- Ngu si hưởng thái bình.
- Thánh nhân đãi kẻ khù khờ.
- Khôn sống, mống chết.
- Đẹp nết hơn đẹp người.
- Nhà sạch thì mát, bát sạch ngon cơm.
- Sướng một lúc, khổ một đời.
- Trách mình trước, trách người sau.
- Tốt danh hơn lành áo.
- Cái nết đánh chết cái đẹp.
- Cười người ba tháng, ai cười ba năm.
Trên đây là những câu ca dao tục ngữ hay nhất với nhiều chủ đề khác nhau, khắc họa rõ bức tranh cuộc sống và xã hội Việt Nam xưa mà ông cha ta đã truyền lại. Hy vọng những nội dung này sẽ giúp các bạn đọc có thể biết thêm nhiều câu ca dao, tục ngữ ý nghĩa và những bài học kinh nghiệm cho chính mình.